صادرات پسته ایران به اروپا؛ عبور از فیلتر افلاتوکسین با فرصت شش‌ماهه
پسته ایران، که همواره یکی از نمادهای صادرات کشاورزی کشور به‌شمار می‌رود، این روزها در یکی از حساس‌ترین مقاطع خود قرار دارد. اتحادیه اروپا(27کشور اروپایی) اخیراً با تأکید بر لزوم رعایت استانداردهای بهداشتی، از جمله کنترل آلودگی به افلاتوکسین، مهلتی شش‌ماهه به ایران داده تا کیفیت پسته صادراتی را افزایش دهند. این هشدار به‌عنوان زنگ خطری برای صنعت پسته‌کاری کشور تلقی می‌شود؛ صنعتی که سال‌ها یکی از منابع مهم ارزآوری ایران بوده است.
افلاتوکسین؛ چالشی خاموش اما مؤثر
افلاتوکسین، نوعی قارچ سمی است که در شرایط خاص رطوبتی و نگهداری نامناسب می‌تواند در خشکبار، به‌ویژه پسته، رشد کند. کشورهای عضو اتحادیه اروپا به دلیل استانداردهای بهداشتی سخت‌گیرانه، تنها اجازه ورود محصولاتی را می‌دهند که میزان افلاتوکسین آن‌ها در حد مجاز باشد. همین موضوع باعث شده صادرات پسته ایران، با وجود کیفیت طعم و تنوع بالا، در مرز رد صلاحیت برای ورود به این بازار استراتژیک قرار گیرد.
۸ هزار تن صادرات پسته ایران/ افلاتوکسین پسته در سایه‌ی نگرانی‌ها
با وجود هشدارهای اتحادیه اروپا, ایران امسال حدود 8 هزار تن پسته به اروپا صادر کرده , اما در صورت ادامه مشکل افلاتوکسین ,خطر بسته شدن این بازار وجود دارد.
افزایش صادرات؛ فرصت یا فشار؟
نکته جالب اینجاست که صادرات پسته ایران/افلاتوکسین پسته به اروپا در سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته افزایش یافته است. این افزایش، ضمن اینکه خبر خوبی برای اقتصاد کشاورزی کشور است، فشارهای نظارتی بیشتری از سوی کشورهای مقصد همراه شده است. این یعنی هرچه صادرات بیشتر شود، حساسیت بر کیفیت نیز افزایش می‌یابد.
پاسخ کشاورزان و صادرکنندگان ایرانی
در برابر این چالش، بسیاری از باغداران پسته و شرکت‌های صادرکننده ایرانی دست به کار شده‌اند. از آموزش کشاورزان درباره برداشت و نگهداری صحیح محصول، تا استفاده از تجهیزات پیشرفته در فرآوری و بسته‌بندی، همه نشان از عزم جدی برای باقی‌ماندن در بازار اروپا دارد. البته این تلاش‌ها نیازمند حمایت دولتی، تسهیلات آزمایشگاهی و سیاست‌های صادراتی دقیق‌تر نیز هست.
نگاه به آینده: از تهدید تا فرصت صادراتی
در نگاه کلان، ماجرای صادرات پسته ایران/ افلاتوکسین پسته و هشدار اتحادیه اروپا، اگرچه در کوتاه‌مدت تهدیدی برای صادرات به‌حساب می‌آید، اما می‌تواند به فرصتی برای بهبود زیرساخت‌های تولید، فرآوری و نظارت در صنعت پسته ایران تبدیل شود.اگر ایران بتواند در این شش ماه، مسیرهای نظارتی خود را استاندارد کرده و زنجیره تأمین پسته را شفاف‌تر و ایمن‌تر سازد، نه‌تنها بازار اروپا را حفظ خواهد کرد، بلکه می‌تواند بازارهای جدیدی مانند ژاپن، کره جنوبی و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس را نیز با قدرت بیشتری در دست بگیرد.
—